Opodatkowanie stakingu w Polsce
Sposób opodatkowania dochodów płynących ze stakingu budzi obecnie wiele wątpliwości. Spowodowane jest to brakiem przepisów, które wprost odnosiłyby się do tego zagadnienia. Stąd kluczowa jest interpretacja jaką przyjmują organy Krajowej Administracji Skarbowej oraz Sądy Administracyjne.
Zanim jednak omówimy podstawowy problem dotyczący sposobu opodatkowania dochodów ze stakingu, należy zastanowić się jak należy rozumieć staking w kontekście przepisów prawa podatkowego.
Jak już wskazano na początku, w polskim prawie nie ma definicji stakingu, stąd tak naprawdę nie można w klarowny sposób zdefiniować co się mieści pod tym pojęciem. Należy jednak pamiętać, że każda wydawana przez organy podatkowe interpretacja indywidualna zawiera opis stanu faktycznego w jakim została wydana. Analizując wydawane interpretacje indywidualne można dojść do wniosku, że w przeważającej mierze były one wydawane w kontekście klasycznego stakingu, rozumianego jako udział w weryfikacji bloków sieci blockchain opartego na tzw. proof of stake, za co walidatorom należne jest wynagrodzenie. Pomimo to, jak się wydaje, poprzez analogię stanowisko organów podatkowych i sądów administracyjnych dotyczące klasycznego stakingu można odnieść do innych produktów / procesów, w ramach których posiadacze kryptowalut otrzymują wynagrodzenie w zamian za udostępnienie swoich kryptowalut do różnych celów.
Wracając do zagadnienia opodatkowania dochodów ze stakingu można stwierdzić, że organy podatkowe traktują staking jako odrębne od obrotu walutami wirtualnymi zdarzenie podatkowe prowadzące do powstania odrębnego dochodu. Przykładowo w interpretacji dyrektora KIS z dnia 24 marca 2023 roku, znak 0112-KDIL2-2.4011.60.2023.1.AG „na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych waluty wirtualne/kryptowaluty uznaje się za prawa majątkowe, w momencie otrzymania nagrody (kryptowalut) powstanie po Pana stronie przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
Zatem według organu już w momencie otrzymania wynagrodzenia (nagrody) z tytułu stakingu należy rozpoznać przychód z tytułu kryptowalut otrzymanych w ramach stakingu, które to dochody jako dochody z tzw. innych praw majątkowych są opodatkowane według skali podatkowej (zatem łączą się np. z dochodami z pracy, co może skutkować opodatkowaniem według stawki 32%).
Takie podejście organów podatkowych rodzi ryzyko podwójnego opodatkowania kryptowalut uzyskiwanych ze stakingu. Przychód powstaje bowiem najpierw w momencie otrzymania wynagrodzenia (nagrody), a później drugi raz w momencie sprzedaży otrzymanych walut wirtualnych jako dochód z tytułu ich zbycia.
Na szczęście, organy podatkowe przyznają w takiej sytuacji podatnikom prawo do rozpoznania kosztu z tytułu zbycia walut wirtualnych w wysokości wcześniej rozpoznanego przychodu z praw majątkowych. Jak stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 29 listopada 2023 r. znak 0114-KDIP3-1.4011.882.2023.1.BS, „jednocześnie wartość nagrody w postaci tokenów (…) będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w przypadku odpłatnego zbycia waluty wirtualnej nabytej w ramach ww. staking”. Dzięki temu, opodatkowania w ramach zbycia walut wirtualnych będzie miał jedynie przyrost wartość kryptowalut mający miejsce od chwili otrzymania nagrody do chwili jej zbycia.
Pomimo możliwości rozpoznania kosztów, stanowisko prezentowane przez organy podatkowe pozostaje niekorzystne dla podatników. Może prowadzi do sytuacji, w której wynagrodzenia otrzymane w ramach stakingu zostanie opodatkowane pomimo, iż nigdy nie zostanie spieniężone do walut tradycyjnych ze względu np. na całkowitą utratę wartości otrzymanych tokenów przed ich zbyciem.
Na szczęście istnieje pewna nadzieja, że ostateczne stanowisko organów podatkowych ulegnie zmianie. Z odsieczą podatnikom przyszedł bowiem Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który w wyroku z dnia 6 grudnia 2023 r. sygn. akt I SA/Wr 413/23, w którym stwierdził, że „w momencie uzyskania nagrody w postaci kryptowaluty nie powstaje przychód”.
Powyżej przywołane orzeczenie pozostaje jednak nieprawomocne, przez co na chwilę obecną nie można powiedzieć, która koncepcja ostatecznie zwycięży – ta przyjmowana przez organy podatkowe, zgodnie z którą przychód powstaje dwa razy (w momencie otrzymania kryptowalut i ich późniejszego zbycia), czy ta zaprezentowana przez WSA we Wrocławiu, zgodnie z którą samo otrzymanie nagrody w ramach stakingu pozostaje neutralne podatkowo. Dlatego przez jakiś jeszcze czas będziemy żyć w niepewności co do tego w jaki sposób prawidłowo opodatkować przychody ze stakingu.
